Bu yazı, kaynakta yer alan basın duyurusunun türkçeye çevrisi niteliğinde olup tamamen metne ve doğrudan çevirisine bağlı kalmadan yorumlarda bulunulmuştur.
Son yıllarda spor ile ilgili yapılan haberlerde cinsiyet tartışması, gündemde oldukça geniş yer tutarak önemli tartışmalara yol açmaktadır. Bu konuya ilişkin belki de gelişme ise World Athletics (Dünya Atletizm Birliği) tarafından 23 Mart 2023 tarihinde yayınlanan basın duyurusunda yer alan düzenleme oldu .
World Athletics, 23 Mart 2023 tarihinde yayınladığı basın duyurusuyla transseksüel atletlere ve cinsel gelişim farklılığı olan atletlere ilişkin regülasyonları güncelleme kararı aldığını açıkladı.
Buna göre, cinsel gelişim farklılığı yaşayan bireyler (DSD), ilgili regülasyonda güncelleme kararı alınmasından itibaren en az 24 ay boyunca testesteron seviyelerini 2.5 nmol/L düzeyinin altına indirmekle yükümlü hâle geldi. Yapılan bu düzenleme, yalnızca hâlihazırda mevcut sınırlamalara tabî müsabakalarla (400m ile mil koşusu arası ile) ilgili olmayıp, bütün yarışmaları kapsayacak nitelikte olacak.
Önceden sınırlamalara tabî olmayan müsabakalara “zaten” katılım gösteren atletlere ilişkin ise geçici hükümler getirilerek bu husus, belirli bir düzenlemeye kavuşturulacaktır. İlaveten, başka bir müsabakaya katılım göstermelerinden önce ise bu atletler, en az altı ay boyunca testesteron seviyelerini belirtilen düzeyin (2.5 nmol/L ) altında tutmakla yükümlü olacak.
Bahsedilen geçici hükümler, zaten sınırlamalara tabî olan müsabaka sınıflarında mücadele eden “DSD” atletler açısından geçerli olmayacaktır, zira bu müsabaka sınıflarında önceden de mevcut olan bir testesteron baskılama yükümlülüğü söz konusu. Bahsedilen bu değişiklikler, 31 Mart 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.
World Athletics Konsey’i tarafından alınan kararda açıkça en göze çarpan husus ise erkek ergenliği geçirmiş olan transseksüel kadınlara ilişkin. Buna göre bu atletler, Dünya Kadınlar Atletizm Sıralamasında mücadele edemeyecek.
World Athletics tarafından yapılan açıklamada, bu kararın alınmasından önce ilgili komisyonlarla yılın ilk aylarında ortak bir fikir yürütme çalışması içerisinde oldukları ve bu süreçte trans kadın atletlerin testesteron seviyelerini 24 ay boyunca 2,5 nmol/L’lik seviyenin altında tutmaları görüşüne oldukça az katılım olduğu belirtildi. Devamında ise “DSD” atletler açısından on yıllık veriler ışığında kadınlarla kıyaslandığında bu atletlerin kadınlar kategorisinde avantajlara sahip olduğu eklendi.
Öte yandan aynı açıklamada, şu ana kadar atletizmde uluslararası düzeyde mücadele eden hiçbir transseksüel kadın atlet olmadığı için bu atletlerin kadınlar kategorisinde ne tarz avantajlarının olacağına ilişkin bir veri bulunmadığı ifade edildi.Dolayısıyla Konsey, bu hususa ilişkin veriler bulunmadığı için öncelikli olarak kadın rekabetinin adaletine ve bütünlüğüne öncelik verdiğini yapılan bu basın açıklamasıyla bildirdi. Ayrıca bu süreçte transseksüel atletlerin kadınlar kategorisinde mücadele etme konusuna ilişkin daha ayrıntılı bir çalışma yürütebilmek için on iki aylık bir çalışma grubu kurulmasını kabul ettiği açıklamada yer aldı.Bahsedilen bu çalışma grubunun görevi, kadınlar atletizm kategorisinde yarışmayı düşünen trans atletlere danışmak; bu konuyla ilgili sınırlı sayıda olan kaynakları gözden geçirmek, araştırma yapmak ve nihayetinde Konsey’e önerilerde bulunmak olacaktır.Dünya Atletizm Başkanı Sebastian Coe ise bu düzenlemelere ilişkin olarak şu açıklamalarda bulundu: “Her ne kadar çatışan ihtiyaç ve haklar konusunda bir karar vermek zor olsa da kadınlar kategorisindeki adaletin sağlanması, bütün görüşlerden önceliklidir. İlerleyen yıllarda, fiziksel performans ve erkek avantajına ilişkin tereddütsüz biçimde gelişecek olan bilim, bu yolda rehber olacaktır. Dolayısıyla daha fazla kanıt ve veri elde edildikçe bu kararın alındığı pozisyonu tekrar gözden geçireceğiz. Fakat nihayetinde kadın atletizminin bütünlüğünün asıl öncelik olduğuna inanıyoruz.”.
Kaynak: https://www.worldathletics.org/news/press-releases/council-meeting-march-2023-russia-belarus-female-eligibility
